Definicja bessy
Bessa ma miejsce, gdy ceny aktywów spadają o 20% lub więcej od ostatnich szczytów. Aktywność na rynku maleje, inwestorzy stają się nerwowi, a faza ta może trwać miesiącami, a nawet latami. Historycznie bessy pojawiają się co 3–5 lat i trwają średnio 10 miesięcy — po czym rynek zazwyczaj wraca do wzrostów. Dla porównania: hossy, czyli fazy wzrostu, mogą trwać kilka lat.
Nie każdy spadek to bessa, i nie każda bessa oznacza recesję. Spadek o 10% to korekta. Bessa to spadek o 20% lub więcej, często sygnalizowany przez spadające zyski firm, niższy popyt i istotne podwyżki stóp procentowych.
Z kolei recesja to sytuacja, w której PKB spada przez dwa kolejne kwartały.
Cykle i fazy rynkowe
Rynki finansowe poruszają się cyklicznie i przechodzą przez cztery fazy: ekspansję, szczyt, stagnację, a następnie wyprzedaż. W fazie wyprzedaży ceny osiągają minimum, często w wyniku paniki i powszechnego pesymizmu. Psychologia inwestora odgrywa tu kluczową rolę — strach pogłębia „fazę niszczenia majątku”.
Po tym okresie następuje faza odbicia, w której ceny ponownie rosną — to początek nowej ekspansji.
Pochodzenie terminów „bessa” i „hossa”
Terminy „niedźwiedź” i „byk” pochodzą z XVII wieku. Wzrosty na rynku porównywano do byka uderzającego rogami w górę — symbolizując wzrosty cen. Niedźwiedź, przygotowujący się do snu zimowego, reprezentuje spadki cen. Te metafory do dziś opisują nastroje rynkowe: optymizm i pesymizm.
Historyczne bessy
Bessy wielokrotnie wstrząsały światem finansów — od krachu w 1929 roku, przez pęknięcie bańki internetowej w 2000 roku, po globalny kryzys finansowy z 2008 roku. To trudne okresy, ale często stanowią fundament dla kolejnej hossy. Ci, którzy zachowują spokój w czasie kryzysu, często korzystają później.