Beleggen in edelmetalen betekent dat je een deel van je spaargeld omzet in goud, zilver, platina of palladium. Het doel is meestal om te profiteren van prijsstijgingen of om je vermogen te beschermen tegen waardevermindering van valuta.
Deze metalen worden ‘edel’ genoemd omdat ze zeldzaam zijn, moeilijk te winnen en unieke eigenschappen hebben. Daardoor onderscheiden ze zich sterk van andere assets. Als belegging vormen edelmetalen een waardevolle aanvulling op andere beleggingen, zoals aandelen en obligaties, doordat ze extra diversificatie en bescherming bieden binnen een portefeuille.
Een aandeel vertegenwoordigt een bedrijf, een obligatie is afhankelijk van de terugbetalingscapaciteit van een staat of onderneming maar een goudstaaf? Die staat op zichzelf. Juist die onafhankelijkheid maakt goud aantrekkelijk, zeker in onzekere tijden.
Historisch gezien waren goud en zilver duizenden jaren lang betaalmiddelen. Tot 1971 kon je zelfs Amerikaanse dollars inwisselen voor goud. Die lange geschiedenis geeft edelmetalen een symbolische waarde: ze zijn niet alleen financieel interessant, maar ook cultureel diep verankerd.
Bescherming tegen inflatie
Inflatie betekent dat prijzen langzaam stijgen –waardoor de koopkracht van geld afneemt. Zelfs een lage inflatie (onder 2 %) tast je vermogen op termijn aan.
Edelmetalen kunnen beschermen tegen deze stille waardevermindering. Tussen 2020 en 2024 steeg de inflatie in de eurozone met meer dan 15 % (Nederland 17%), terwijl de goudprijs in euro’s ruim verdubbelde. Goud heeft de afgelopen jaren bewezen dat het haar waarde behoudt of zelfs versterkt, wat een belangrijke reden is waarom veel beleggers kiezen voor edelmetalen. Korte termijnwinsten zijn nooit zeker, maar op lange termijn blijven edelmetalen vaak stabieler wanneer inflatie hoog is.
Meer diversiteit in je portfolio
Edelmetalen bewegen meestal niet gelijk met aandelen. Dat betekent dat ze kunnen stijgen wanneer aandelen dalen. Deze lage correlatie helpt om risico’s te spreiden en schommelingen in het totaalrendement te verminderen.
Veel experts adviseren daarom om 5 tot 10 % van je vermogen in goud, zilver of andere metalen te beleggen, genoeg voor balans zonder je strategie te veranderen. Edelmetalen vormen hiermee een waardevolle aanvulling op andere beleggingsvormen, zoals aandelen, obligaties of beleggingsfondsen, binnen een gediversifieerde portefeuille.
Veilige haven in crisistijd
Bij politieke spanningen of financiële instabiliteit stijgt de vraag naar goud en zilver vaak. In zulke periodes worden goud en zilver doorgaans gezien als een veilige belegging, omdat ze hun waarde behouden wanneer andere markten volatiel zijn. Zo bereikten goudprijzen in recente jaren nieuwe hoogtepunten door geopolitieke onrust. Ook centrale banken kopen meer goud aan, wat vertrouwen in het edelmetaal weerspiegelt.
Geen tegenpartijrisico
Een goudstaaf heeft geen belofte of contract nodig het bezit is tastbaar, onafhankelijk en vrij van schulden. In periodes van financiële onzekerheid biedt dat een vorm van zekerheid die weinig andere assets kunnen geven. Fysiek goud wordt daarom vaak als een relatief veilige belegging beschouwd, juist vanwege het ontbreken van tegenpartijrisico.
Goud
Goud is het meest verhandelde edelmetaal en dat is niet voor niets. Het is wereldwijd erkend, eenvoudig te kopen en te verkopen, en het aanbod blijft relatief stabiel. Er is ongeveer 200.000 ton goud in omloop, waarvan circa 35.000 ton in handen van centrale banken is. De jaarlijkse productie ligt rond de 3.000 ton, wat betekent dat elke wijziging in de vraag een groot effect op de prijs kan hebben. Goud kopen kan op verschillende manieren: fysiek goud kopen in de vorm van een goudbaar of gouden munten, maar ook gouden munten kopen behoort tot de mogelijkheden voor wie in goud wil investeren.
De vraag is verdeeld: ongeveer de helft gaat naar sieraden, een kwart naar beleggingen, 15 % naar centrale banken en de rest naar industriële toepassingen. Veel beleggers kiezen ervoor te investeren in goud omdat het zijn waarde behoudt en van nature bijzonder schaars is. Dat evenwicht zorgt voor stabiliteit; als één sector afneemt, kan een andere dat compenseren.
Belangrijk om te weten: de goudprijs reageert vaak op rentestanden, vooral op reële rentes (gecorrigeerd voor inflatie). Als de spaarrente 2 % bedraagt, maar de inflatie 4 %, dan verlies je in feite 2 % koopkracht. In dat geval kan goud helpen om waarde te behouden. Daarnaast kunnen verschillende factoren, zoals economische en politieke ontwikkelingen, de goudprijs beïnvloeden, wat een rol speelt bij de keuze om te beleggen in goud.
Een extra voordeel voor Europese beleggers: goudbaren en -munten met een zuiverheid boven 995/1000 om mee te beleggen zijn vrijgesteld van btw. Dat maakt goud unieker dan andere metalen, die wél btw-belast zijn. Sommige producten, zoals goudcertificaten, vertegenwoordigen een bepaalde hoeveelheid goud en zijn vaak fysiek gedekt.
De voornaamste reden om in goud te beleggen is dat het een aantrekkelijke investering en een relatief veilige haven is. Goud verstandig toevoegen aan je portefeuille kan helpen je vermogen te beschermen. Er zijn verschillende manieren waarop je in goud kunt beleggen of belegd kunt zijn, afhankelijk van je voorkeur en strategie.
Wil je dieper ingaan op de verschillende manieren om in goud te investeren en ontdekken welke optie het beste bij jouw strategie past? Lees dan onze uitgebreide gids over beleggen in goud.
Zilver
Zilver heeft een dubbele rol: het is én een waardeopslag én een belangrijk industrieel metaal. Ongeveer de helft van alle zilverproductie wordt gebruikt in sectoren zoals elektronica, medische technologie en zonne-energie. De rest gaat naar sieraden en beleggingen. De vraag naar zilver reageert sterk op economische groei, omdat zilver veel industriële toepassingen kent.
Dat zorgt voor dynamiek. In tijden van economische zwakte daalt de industriële vraag, maar in crisissen stijgt de beleggingsvraag weer. Daardoor is zilver volatieler dan goud.
De energietransitie speelt een steeds grotere rol. Door de groei van zonne-energie neemt de vraag naar zilver fors toe. Tegen 2030 kan naar schatting 20 % van de wereldwijde zilverproductie nodig zijn voor zonnepanelen.
Let wel: fysiek zilver is in de meeste Europese landen niet vrijgesteld van btw. Afhankelijk van het land betaal je 19 tot 21 %. Zilveren baren en zilveren munten zijn populaire vormen om in zilver te beleggen, maar de btw-regels kunnen per product verschillen. Wie 1.000 euro investeert, kan dus tot 210 euro aan btw kwijt zijn – de zilverprijs moet flink stijgen om dat goed te maken.
Platina
Platina is zeldzamer dan goud: er wordt jaarlijks slechts zo’n 180 ton gewonnen. Toch ligt de prijs vaak lager, vooral omdat 70 % van de wereldproductie uit Zuid-Afrika komt. Dat maakt de toevoer kwetsbaar bij politieke of logistieke problemen.
Ongeveer 40 % van de vraag komt uit de auto-industrie, waar het wordt gebruikt in katalysatoren voor dieselmotoren. 30 % gaat naar sieraden en 20 % naar chemische en elektronische toepassingen. Slechts 10 % is bedoeld voor beleggingen.
De toekomst biedt mogelijk nieuwe kansen. Platina speelt een rol in waterstoftechnologie, vooral in brandstofcellen en elektrolyse. Als waterstof breder wordt ingezet, kan dat de vraag naar platina versterken. Toch blijft dit voorlopig onzeker de technologie bevindt zich nog in de ontwikkelingsfase.
Net als zilver is fysiek platina in Europa niet vrijgesteld van btw, wat het minder aantrekkelijk maakt voor particuliere beleggers.
Palladium
Palladium is vooral belangrijk voor de auto-industrie. Zo’n 80 % van de wereldwijde vraag komt van katalysatoren in benzineauto’s. De productie is sterk geconcentreerd: ongeveer 40 % komt uit Rusland en een groot deel uit Zuid-Afrika. Daardoor beïnvloeden geopolitieke spanningen de prijs direct.
De prijsontwikkeling van de laatste jaren toont hoe volatiel palladium is. In 2016 kostte het nog rond 500 dollar per ounce, in 2022 piekte het boven 3.000 dollar, om daarna weer te dalen onder 1.000.
Voor lange termijnbeleggers betekent dat risico, maar voor wie actief handelt en prijsbewegingen goed weet te timen, biedt palladium soms kansen. Het is een markt met veel potentieel, maar ook met forse schommelingen.
Er bestaan verschillende manieren om in edelmetalen te beleggen. Of je nu fysiek goud wilt bezitten, via een ETF wilt investeren of de voorkeur geeft aan digitale oplossingen – elke methode heeft eigen voor- en nadelen. Voordat je gaat beleggen in edelmetalen, is het belangrijk om eerst je financiële doelen te bepalen. Zo kun je beter inschatten welke beleggingsvorm het beste past bij jouw persoonlijke situatie en wensen.
Wil je meer weten over het verschil tussen beleggen in fysiek goud en goud-ETF’s? Lees dan onze uitgebreide gids hierover.
Fysieke baren en munten kopen
De klassieke manier om in edelmetalen te beleggen is het kopen van fysieke baren of munten. Veel beleggers kiezen hiervoor omdat ze graag tastbaar bezit willen hebben – iets dat ze daadwerkelijk kunnen bewaren. Een fysieke aankoop van edelmetalen brengt echter praktische overwegingen en wettelijke vereisten met zich mee, zoals transparantie en regelgeving rond opslag en eigendom.
Je kunt fysiek goud, zilver of platina kopen via erkende handelaren, banken of betrouwbare online platforms. Let daarbij op een paar belangrijke punten:
Opslagkosten: fysieke opslag kost geld. Een bankkluis kost gemiddeld 100 tot 500 euro per jaar, een gecertificeerde thuiskluis begint rond de 1.000 euro.
Opslagveiligheid: kies voor een veilige locatie of een verzekerde opslagdienst.
Spread: dit is het verschil tussen de aankoop- en verkoopprijs. Een hogere spread betekent dat de prijs eerst moet stijgen voor je winst maakt.
Btw: op goud betaal je geen btw, maar op zilver, platina en palladium wel tot 21 %.
Voordelen van fysiek bezit:
Je bent zelf eigenaar, zonder tussenpersoon.
Geen afhankelijkheid van derden.
Goud is vrijgesteld van btw (boven 995/1000 zuiverheid).
Nadelen:
Hoge opslagkosten en verzekering.
Minder liquide – verkoop kost tijd.
Btw op zilver, platina en palladium.
Fysiek goud levert geen passief inkomen of dividenden op, in tegenstelling tot bijvoorbeeld aandelen of vastgoed.
Je loopt het risico (een deel van) je inleg te verliezen, bijvoorbeeld door diefstal of waardedaling.
Wil je fysiek eigendom zonder logistieke zorgen? Met Bitpanda Metals bezit je echt goud of zilver dat in een Zwitserse kluis ligt. Alles is LBMA-gecertificeerd en volledig jouw eigendom, al vanaf 1 euro.
Beleggen via edelmetaal-ETF’s
ETF’s (Exchange Traded Funds) volgen de prijs van een metaal zoals goud of zilver. Ze maken het makkelijk om in te stappen zonder fysiek bezit of opslagkosten.
Er bestaan twee soorten ETF’s:
Fysieke ETF’s: deze kopen daadwerkelijk goud of zilver en slaan dat op in beveiligde kluizen. Je bezit dus indirect een deel van het fysieke metaal als onderliggende waarde. Deze ETF’s zijn fysiek gedekt door het edelmetaal, wat zorgt voor een directe blootstelling aan de prijs van het metaal.
Synthetische ETF’s: deze gebruiken financiële contracten (zoals swaps) om de metaalprijs te volgen, zonder fysiek bezit. Ze maken gebruik van afgeleide producten en andere financiële instrumenten om de koers van het edelmetaal te repliceren. Er bestaan ook andere hefboomproducten, zoals futures en opties, waarmee je kunt inspelen op de prijs van edelmetalen. Synthetische ETF’s zijn goedkoper, maar brengen extra risico met zich mee.
Voordelen van ETF’s:
Eenvoudig verhandelbaar tijdens beursuren. • Geen opslag of verzekering nodig. • Lage jaarlijkse kosten (gemiddeld 0,15–0,50 %).
Nadelen: • Je bezit geen echt goud. • Kleine afwijkingen mogelijk tussen ETF-koers en echte metaalprijs. • Afhankelijkheid van de aanbieder.
ETF’s zijn handig voor wie flexibiliteit zoekt en snel wil kunnen handelen. Wil je juist langdurige zekerheid, dan past fysiek of digitaal goud beter.
Aandelen van mijnbouwbedrijven
Een indirecte manier om in edelmetalen te beleggen is via aandelen van mijnbouwbedrijven. Bedrijven zoals Barrick Gold of Newmont profiteren van hogere goudprijzen doordat hun winstmarges dan stijgen.
Stel: een mijnbedrijf wint goud voor 1.200 dollar per ounce en verkoopt dat voor 1.500. De marge is 300 dollar. Stijgt de goudprijs met 10 % naar 1.650, dan stijgt de marge met 50 %. De winst neemt dus relatief sterker toe.
Die hefboom werkt echter ook de andere kant op als de prijs daalt, daalt de marge nog sneller. Daarom zijn mijnbouwaandelen risicovoller, maar ze bieden ook meer potentieel rendement.
Voordelen van mijnbouwaandelen:
Kans op hoge winsten bij stijgende prijzen.
Dividend mogelijk bij winstgevende bedrijven.
Makkelijk verhandelbaar via reguliere brokers.
Nadelen:
Bedrijfsrisico’s zoals stakingen of ongelukken.
Politieke risico’s in productielanden.
Hogere volatiliteit dan goud of ETF’s.
Digitale, tokenized platforms
Steeds meer beleggers kiezen voor digitale oplossingen zoals Bitpanda Metals. Hierbij koop je echt goud of zilver, fysiek opgeslagen in een beveiligde Zwitserse kluis. Je bezit wordt digitaal vastgelegd, maar het metaal is echt van jou.
Een groot voordeel: doordat de opslag in een douanevrije zone plaatsvindt, betaal je geen btw – zelfs niet op zilver of platina. Dat maakt het voordeliger dan fysiek kopen.
Digitale platforms combineren gebruiksgemak met zekerheid. Je kunt 24/7 handelen, automatisch sparen via maandelijkse plannen en al vanaf 1 euro instappen.
Voordelen van digitale platforms:
Professionele opslag en verzekering.
Geen btw op aankopen.
Toegankelijk vanaf lage bedragen.
Geschikt voor geautomatiseerd beleggen.
Nadelen:
Geen directe fysieke toegang.
Afhankelijkheid van het platform.
Kleine opslagvergoeding mogelijk.