Bitpanda logo
Crypto

Wat is Bitcoin mining en hoe werkt het?

Bitcoin mining is het proces waarbij nieuwe Bitcoins worden gecreëerd en het netwerk wordt beveiligd. Ontdek hoe miners transacties valideren, block rewards verdienen en omgaan met energieverbruik en stijgende moeilijkheid. Deze gids legt uit wat mining is, hoe het werkt en waarom het essentieel is voor het crypto-ecosysteem.

Bear market
  • green check icon

    Netwerkbeveiliging: Miners houden het Bitcoin-netwerk draaiende door nieuwe blokken aan de blockchain toe te voegen en Bitcoin-transacties te verifiëren.

  • green check icon

    Beloningssysteem: De transacties worden geverifieerd door miners die met speciale hardware wiskundige puzzels oplossen. Miners worden voor hun werk beloond met BTC. Ze betalen zelf geen geld, maar stellen enkel de rekenkracht van hun computer ter beschikking.

  • green check icon

    Energieverbruik: Mining is een energie-intensieve activiteit die vaak bekritiseerd wordt vanwege de negatieve impact op het milieu.

  • green check icon

    Mining-moeilijkheidsgraad: De moeilijkheidsgraad van Bitcoin-mining past zich automatisch aan de rekenkracht in het netwerk aan. Dit zorgt voor een constant blokritme.


Mining is een essentieel onderdeel van het Bitcoin-netwerk en het proces waarmee nieuwe Bitcoins in omloop komen. Het speelt ook een belangrijke rol bij het valideren van transacties, het aanmaken van nieuwe blokken zonder centrale autoriteit en het veilig houden van het netwerk. Mining is het proces waarmee transacties worden gevalideerd en nieuwe blokken aan een gedecentraliseerd netwerk worden toegevoegd. In dit artikel lees je wat Bitcoin mining is, hoe het werkt en waarom het een fundamentele functie binnen de crypto-wereld heeft. Wil je echt begrijpen hoe je zelf Bitcoin (BTC) kunt minen of genereren, dan zit je hier goed. 

Wat is Bitcoin mining?

Bitcoin-transacties en de creatie van nieuwe BTC worden gevalideerd via een proces dat mining heet. Mining draait op software die gebruikmaakt van gespecialiseerde hardware. Wereldwijd koppelen miners hun apparatuur aan een peer-to-peer-netwerk. Het hele netwerk werkt samen om transacties te controleren en te verwerken.

Samen onderhouden ze het Bitcoin-ledger: een openbaar, gedecentraliseerd grootboek dat alle transacties chronologisch opslaat en hun echtheid garandeert. Alle transacties worden permanent opgeslagen in de blockchain, zodat ze later gecontroleerd en geverifieerd kunnen worden. Daardoor wordt voorkomen dat iemand dezelfde Bitcoin-code kopieert en twee keer uitgeeft.

Kort gezegd: Bitcoin mining zorgt ervoor dat nieuwe coins verschijnen binnen het cryptolandschap én dat het netwerk betrouwbaar blijft.

In plaats van dat een centrale partij zoals een bank transacties goedkeurt, nemen miners deze rol op zich. Nodes controleren de geldigheid van transacties; miners bundelen de geldige transacties in een blok en proberen dat als eerste te valideren.

Hoe werkt Bitcoin mining?

Bitcoin mining werkt een beetje zoals goud delven: in plaats van een schop en een zeef gebruik je een computer en elektriciteit. Miners leveren rekenkracht, oftewel computerkracht, aan het netwerk van Bitcoin, dat draait op het Proof of Work (PoW)-mechanisme.

De computers (nodes) verzamelen transacties van de afgelopen tien minuten en bundelen deze in blokken. Vervolgens concurreren de miners met elkaar om een ingewikkeld wiskundig probleem op te lossen. Dit probleem moet door de miner worden opgelost. Degene die als eerste de juiste oplossing vindt, mag het blok toevoegen aan de blockchain en ontvangt de beloning. De benodigde computerkracht bepaalt wie het snelst een blok kan vinden.

Elke transactie activeert het openen van een nieuw blok. Zodra alle gegevens in dat blok zijn vastgelegd, wordt een hash gegenereerd een unieke reeks tekens die fungeert als digitale vingerafdruk. Elk nieuw blok bevat de hash van het vorige blok, waardoor de keten onveranderlijk wordt. Zo blijft het onmogelijk om een transactie achteraf te manipuleren of dezelfde coin twee keer uit te geven.

Wanneer een miner de oplossing heeft gevonden, controleert de rest van het netwerk of deze klopt. Pas dan wordt het blok officieel toegevoegd aan de blockchain. Vervolgens begint het proces opnieuw.

De efficiëntie van mining wordt gemeten in hashrate: het aantal pogingen dat een miner per seconde doet om een nieuw blok te vinden. Hoe hoger de hashrate, hoe meer energie en koeling nodig is.

  • Netwerkbeveiliging: Miners houden het Bitcoin-netwerk draaiende door nieuwe blokken aan de blockchain toe te voegen en transacties te verifiëren. Het Bitcoin-netwerk functioneert als een gedecentraliseerd netwerk, waarbij decentralisatie zorgt voor betrouwbaarheid en veiligheid zonder centrale controle.

  • Beloningssysteem: Transacties worden bevestigd door miners die met gespecialiseerde computers complexe wiskundige puzzels oplossen. Ze maken gebruik van een speciaal algoritme om transacties te verifiëren en blokken toe te voegen. Ze ontvangen als beloning nieuw gecreëerde BTC. In plaats van geld te betalen, stellen miners de rekenkracht van hun computers beschikbaar.

  • Energieverbruik: Mining vraagt enorme hoeveelheden energie, wat regelmatig kritiek oproept vanwege de impact op het milieu.

  • Mining difficulty: De moeilijkheidsgraad van mining past zich automatisch aan op de totale rekenkracht in het netwerk, zodat het ritme van nieuwe blokken constant blijft. Miners dragen bovendien bij aan het beveiligen van het netwerk tegen aanvallen.


Bitcoin block rewards

Het doel van iedere miner is om als eerste het juiste antwoord op het wiskundige raadsel te vinden. De winnaar ontvangt een block reward: een vaste hoeveelheid nieuw gecreëerde Bitcoins, plus de transactiekosten die in dat blok zijn verwerkt. Deze beloning bestaat uit een digitale munt die wordt uitgegeven aan de miner. Miners worden dus betaald voor hun werk in de vorm van nieuwe bitcoins.

De moeilijkheid van deze puzzels hangt af van de totale rekenkracht in het netwerk. Hoe meer miners er actief zijn, hoe complexer de berekening wordt. Zo blijft de snelheid waarmee nieuwe blokken ontstaan stabiel.

De beloning per blok halveert elke 210.000 blokken een gebeurtenis die bekendstaat als het Bitcoin halving-moment. De laatste halving vond plaats in april 2024. Deze halvering is ingebouwd om de schaarste van Bitcoin te behouden en inflatie te voorkomen.

Zonder beloningen zoals block rewards zou het Bitcoin-netwerk niet kunnen functioneren. Ze vormen de prikkel voor miners om eerlijk te blijven en het systeem veilig te houden.

Wist je dat?

Volgens de oorspronkelijke code van Satoshi Nakamoto zal de laatste Bitcoin naar verwachting rond het jaar 2140 worden gemined. Daarna kunnen er geen nieuwe BTC meer worden gemaakt en zal de beloning enkel bestaan uit transactiekosten. Wie dan nog Bitcoin wil krijgen, zal het dus moeten kopen of verdienen via handel of diensten.
Graduation cap on stacked books next to a green square with a white "B" logo on a gray background.



Mining en veiligheid

Het oplossen van wiskundige raadsels is niet zomaar een puzzel het is de kern van Bitcoin’s beveiliging.

Om een transactie in de blockchain te manipuleren, zou iemand minimaal 51% van de totale rekenkracht in het netwerk moeten controleren een zogenoemde 51%-aanval. Zo’n aanval zou extreem kostbaar en praktisch onhaalbaar zijn, omdat hiervoor een enorme hoeveelheid rekenkracht nodig is. Bovendien liggen oudere transacties steeds dieper in de keten en zijn daardoor moeilijker aan te passen.

Mining difficulty

De Bitcoin-software regelt automatisch de difficulty: de moeilijkheidsgraad van het vinden van een geldig blok. Deze parameter bepaalt hoe complex de wiskundige puzzel is.

Om de consistentie te bewaren, wordt de difficulty elke 2.016 blokken aangepast. Dit komt neer op ongeveer elke twee weken, zodat de uitgifte van bitcoins gelijkmatig blijft verlopen en de tijd tussen blokken gemiddeld tien minuten blijft.

Tijdens het minen voegen miners een willekeurig getal toe aan hun berekening, de zogenaamde nonce (number only used once). Ze proberen miljoenen varianten totdat ze een hash vinden die aan de eisen voldoet. Pas dan wordt het blok geaccepteerd.

Hoe meer rekenkracht het netwerk heeft, hoe hoger de difficulty en dus hoe groter de energiebehoefte.

Wat heb je nodig om Bitcoin te minen?

Om zelf Bitcoins te minen heb je vier dingen nodig: 

  • gespecialiseerde hardware, ook wel ASIC-miners genoemd; krachtige computers zijn essentieel om de complexe wiskundige problemen efficiënt op te lossen 

  • een stabiele en snelle internetverbinding 

  • toegang tot goedkope elektriciteit 

  • geschikte miningsoftware

Omdat mining veel energie verbruikt, berekenen miners vaak de prijs per hash om te bepalen of hun investering rendabel is. Dit helpt bij het inschatten van stroom- en onderhoudskosten.

Vraag je je af: Hoe kan ik zelf Bitcoin minen?
Dan begint het met het aanschaffen van de juiste apparatuur en software. Voor wie geen eigen hardware wil kopen, bestaan er alternatieven zoals miningpools of cloud mining. In een miningpool bundelen miners hun rekenkracht om samen blokken te vinden en beloningen te delen. Cloud mining laat je rekenkracht huren van een bedrijf dat de fysieke infrastructuur beheert. Zo kun je meedoen aan mining zonder zelf apparatuur te bezitten of te onderhouden.

De persoon of software die het miningproces uitvoert, wordt een crypto miner genoemd. Een crypto miner is verantwoordelijk voor het verifiëren en toevoegen van transacties aan de blockchain.

Wie een volledig uitbesteede oplossing wil, kan terecht bij professionele miningproviders die het hele proces van installatie tot onderhoud overnemen. Zo kun je deelnemen aan Bitcoin mining zonder technische kennis of hoge startkosten.

Bitcoin zelf minen

Zelf minen betekent dat je alles in eigen beheer hebt. De eerste stap is het kopen van een ASIC-miner: een speciaal apparaat dat uitsluitend ontworpen is voor Bitcoin mining. Deze hardware voert miljarden berekeningen per seconde uit om blokken te valideren. Door hun inzet hebben individuele miners in de loop der tijd bijgedragen aan de ontwikkeling en veiligheid van het Bitcoin-netwerk.

Daarnaast heb je een stabiele internetverbinding nodig en software die jouw apparaat met het Bitcoin-netwerk verbindt. Denk aan programma’s zoals CGMiner of BFGMiner, die je hardware aansturen en transacties verwerken.

Houd rekening met het hoge stroomverbruik en de bijbehorende kosten. Die bepalen in sterke mate of mining winstgevend is. Hoe efficiënter de miner gemeten in hashrate per watt hoe beter.

Sommige miners gebruiken nog steeds krachtige GPU’s (grafische kaarten) voor parallelle berekeningen, maar voor Bitcoin zijn ASIC’s inmiddels veel effectiever. GPU’s worden tegenwoordig vaker gebruikt voor het minen van andere munten, zoals altcoins, die een lagere moeilijkheidsgraad hebben dan Bitcoin.

Elke berekening die jouw miner uitvoert, levert een hash op: een unieke digitale vingerafdruk van de transactiegegevens. De snelheid waarmee jouw hardware die hashes genereert, bepaalt jouw kans om een blok te vinden en dus Bitcoin te verdienen.

Miningpools

Een miningpool is een collectief van miners die hun rekenkracht combineren om de kans op succes te vergroten. Individueel een blok vinden is namelijk steeds moeilijker geworden door de hoge netwerkcapaciteit.

In een pool delen de deelnemers hun inspanningen én de beloningen. De inkomsten uit miningpools worden verdeeld op basis van de bijgedragen rekenkracht: hoe meer rekenkracht je bijdraagt, hoe groter jouw aandeel in de opbrengst.

Voor beginnende miners zijn pools vaak de beste optie, omdat ze een stabieler rendement bieden.

Let bij het kiezen van een pool op: 

  • de poolkosten (meestal 1–3%) 

  • de uitbetalingsstructuur (bijv. PPS of PPLNS) 

  • de reputatie en betrouwbaarheid van de operator

Bekende miningpools zijn onder andere F2Pool, Antpool en Slush Pool. Als je dus wilt weten hoe je Bitcoins kunt minen, dan is aansluiten bij een betrouwbare pool een logische eerste stap.

Wat is Bitcoin cloud mining?

Bij cloud mining huur je rekenkracht bij een bedrijf dat de fysieke miningapparatuur voor jou beheert. Jij betaalt een maandelijks of jaarlijks bedrag, en het bedrijf voert het werk uit. Het proces gaat als volgt: je huurt rekenkracht, het bedrijf verwerkt hiermee transacties en voegt deze toe aan de blockchain, waarna jij een deel van de opbrengsten ontvangt. Oftewel, je profiteert van mining zonder zelf apparatuur te hoeven kopen of onderhouden.

Cloud mining kan aantrekkelijk zijn voor wie wil deelnemen aan het netwerk zonder technische kennis of hoge elektriciteitskosten.

Toch is voorzichtigheid geboden: er zijn in het verleden frauduleuze aanbieders geweest die nooit echt hebben gemined. Controleer dus altijd de transparantie, contractvoorwaarden en rendementsberekeningen voordat je instapt.

Let vooral op: 

  • de looptijd van het contract 

  • de totale kosten per hash 

  • eventuele onderhouds- of servicekosten 

  • de realistische winstmarge

Cloud mining kan een laagdrempelige manier zijn om te leren hoe mining werkt, maar zie het als experiment, niet als gegarandeerde investering.

Miningproviders

Er bestaan ook professionele miningbedrijven die een totaalservice aanbieden: van hardware tot hosting in datacenters met industriële stroomvoorziening. Deze providers opereren vaak in regio’s met lage elektriciteitskosten, zoals IJsland, Kazachstan of Texas.

Ze nemen de technische en logistieke kant volledig uit handen, wat handig is voor investeerders die willen meedoen zonder zelf miners te beheren.

Let wel:

  • kies altijd een gerenommeerde aanbieder met transparante prijsmodellen

  • vraag naar onderhoudskosten en winstdeling

  • bekijk of de provider wettelijke vergunningen heeft en audits publiceert

Zo weet je zeker dat jouw miningcapaciteit écht wordt ingezet en niet slechts op papier bestaat.

Wat betekent Bitcoin mining voor het milieu?

Het delven van Bitcoin verbruikt enorm veel elektriciteit. In 2022 werd het wereldwijde verbruik geschat op 90 terawattuur per jaar vergelijkbaar met het energieverbruik van heel België.

Hoewel steeds meer miners overstappen op hernieuwbare energie, draait een groot deel van de wereldwijde miningcapaciteit nog steeds op fossiele brandstoffen. Dit leidt tot een aanzienlijke CO₂-uitstoot en groeiende kritiek van milieugroepen en overheden.

De belangrijkste uitdaging: hoe behoud je de veiligheid van het Bitcoin-netwerk zonder buitensporig energieverbruik?

Goed om te weten:

Volgens berekeningen van 2020 verbruikte het Bitcoin-netwerk ongeveer evenveel energie als 35% van alle Duitse huishoudens samen. Daarom werken onderzoekers aan alternatieve consensusmechanismen, zoals Proof of Stake, die aanzienlijk minder energie vragen.
Graduation cap on stacked books next to a green square with a white "B" logo on a gray background.

Hoewel Bitcoin zelf op Proof of Work blijft draaien, stimuleren deze innovaties de ontwikkeling van duurzamere blockchaintechnologie.

Wat beïnvloedt Bitcoin mining?

De winstgevendheid van Bitcoin mining hangt af van verschillende factoren die direct invloed hebben op het mining proces. Het mining proces omvat het verifiëren van transacties, het oplossen van complexe wiskundige puzzels en het toevoegen van nieuwe blokken aan de blockchain. De belangrijkste factoren zijn: 

  • de prijs van Bitcoin op de markt

  • de kosten van elektriciteit

  • de efficiëntie van je hardware

  • de mining difficulty

  • de transactiekosten in het netwerk

Wanneer de Bitcoin-prijs stijgt, wordt mining winstgevender omdat de beloningen in BTC meer waard zijn. Als de prijs daalt of de elektriciteitskosten stijgen, kan mining juist verliesgevend worden.

De mining difficulty bepaalt hoe moeilijk het is om een blok te vinden. Deze stijgt mee met de totale rekenkracht in het netwerk. Hoe meer miners er actief zijn, hoe meer energie en tijd nodig is om nieuwe blokken te produceren.

Tijdens periodes van hoge activiteit kunnen de transactiekosten flink oplopen soms tot meer dan 60 dollar per transactie wat miners een extra stimulans geeft om deel te nemen.

Ook wetgeving speelt een rol. Sommige landen hebben strikte regels ingevoerd of mining verboden vanwege het hoge energieverbruik. Tegelijkertijd trekken regio’s met goedkope, duurzame stroom juist nieuwe miners aan.

Kortom: succesvolle miners volgen niet alleen de koers, maar ook beleidswijzigingen, stroomprijzen en technologische innovaties. Alleen zo kunnen ze hun winst en risico’s in balans houden.

De risico’s van Bitcoin mining – en hoe je je apparatuur beschermt

Nu je weet hoe mining technisch werkt, is het belangrijk om ook de risico’s te begrijpen. Mining lijkt op papier winstgevend, maar brengt een reeks technische en financiële uitdagingen met zich mee.

1. Hardware-overbelasting

Mining vraagt om continu maximale rekenkracht. De CPU’s en GPU’s draaien op volle toeren, wat kan leiden tot oververhitting en defecte onderdelen. Vooral bij gebruik van standaard pc’s of laptops is dit een groot risico. Professionele miners gebruiken speciale koelsystemen of ventilatiekamers om hun apparatuur te beschermen.

2. Hogere energiekosten

Mining-apparaten verbruiken veel stroom. In landen met hoge elektriciteitstarieven kan dit je winst volledig opslokken. Sommige miners verhuizen daarom naar regio’s met goedkope energie of gebruiken overtollige groene stroom, bijvoorbeeld uit waterkrachtcentrales.

3. Malware en hacks

Mining-hardware kan een doelwit zijn voor hackers. Via malware kunnen kwaadwillenden jouw apparaten overnemen en hun eigen miningsoftware installeren. Dat betekent dat jouw energieverbruik stijgt, maar de opbrengsten naar hen gaan.

Zodra de malware actief is, kan het zich ook verspreiden naar andere apparaten binnen je netwerk. Beveiliging is daarom cruciaal, zowel fysiek als digitaal.

4. Rendabiliteit en volatiliteit

De winst van miners schommelt sterk met de koers van Bitcoin. Een plotselinge prijsdaling of stijging van de moeilijkheidsgraad kan je winstgevendheid direct beïnvloeden. Bovendien dalen de block rewards elke vier jaar, wat betekent dat je afhankelijker wordt van transactiekosten.

Hoe bescherm je je apparaten tijdens Bitcoin mining?

Wil je veilig kunnen minen zonder risico op schade of inbraak, houd dan deze best practices aan:

Gebruik een VPN: Een Virtual Private Network (VPN) versleutelt je internetverbinding en voorkomt dat hackers toegang krijgen tot je miningapparaten. Alleen jij kunt inloggen met je eigen gebruikersnaam en wachtwoord. Zo blijft je netwerk afgesloten voor buitenstaanders.

Vermijd openbare wifi: Publieke netwerken, zoals in cafés of luchthavens, zijn bijzonder kwetsbaar. Hackers kunnen er eenvoudig verkeer onderscheppen of malware injecteren. Gebruik bij voorkeur je eigen, beveiligde verbinding.

Installeer antivirussoftware: Goede antivirusprogramma’s detecteren bedreigingen nog vóór ze schade aanrichten. Combineer dit met een firewall, zodat kwaadaardig dataverkeer wordt geblokkeerd en malware zich niet verspreidt naar andere apparaten.

Gebruik gescheiden hardware: Gebruik voor mining bij voorkeur een aparte computer die niet wordt gebruikt voor werk of privédoeleinden. Zo minimaliseer je het risico dat persoonlijke bestanden of accounts worden getroffen als er iets misgaat.

Controleer regelmatig de temperatuur: Gebruik monitoringtools om de temperatuur van je apparatuur in de gaten te houden. Een oververhitte ASIC-miner of GPU kan blijvende schade oplopen. Regelmatige schoonmaak en ventilatie verlengen de levensduur van je hardware.

Tip:

Verzeker je ervan dat je apparatuur geaard is en aangesloten via overspanningsbeveiliging. Fluctuaties in het elektriciteitsnet kunnen anders niet alleen je mining stoppen, maar ook onderdelen permanent beschadigen.
Graduation cap on stacked books next to a green square with a white "B" logo on a gray background.


De toekomst van Bitcoin mining

Miningpools, zelf minen of cloud mining – inmiddels weet je hoe het werkt, wat de risico’s zijn en hoe je je apparatuur beschermt. Maar hoe ziet de toekomst van Bitcoin mining eruit?

Kort gezegd: Bitcoin mining bevindt zich op een keerpunt. Terwijl het wereldwijde bewustzijn over duurzaamheid groeit, neemt ook de druk toe om mining groener en efficiënter te maken.

Innovaties in hardware zoals energiezuinigere ASIC-chips – en de verschuiving naar hernieuwbare energiebronnen kunnen de ecologische impact aanzienlijk verminderen. Tegelijkertijd spelen overheden een steeds grotere rol, door strengere eisen te stellen aan energieverbruik en transparantie.

Toekomstige ontwikkelingen binnen blockchaintechnologie, zoals hybride consensusmodellen of alternatieve protocollen, zouden het concept van mining zelfs volledig kunnen herdefiniëren.

Ondanks die veranderingen blijft één ding duidelijk: mining is de ruggengraat van Bitcoin. Zonder miners zou het netwerk niet functioneren, transacties niet kunnen worden geverifieerd en de veiligheid verdwijnen.

Economisch gezien hangt de toekomst van mining sterk af van de Bitcoin-prijs. Stijgt de koers, dan loont mining meer. Daalt hij, dan zullen minder rendabele miners afhaken. Veel analisten voorspellen dat Bitcoin tegen 2030 tussen de 100.000 en 1,5 miljoen dollar waard kan zijn, wat mining opnieuw aantrekkelijker zou maken.

Let op: historische koersontwikkelingen zijn geen garantie voor toekomstige resultaten.

Conclusie hoe Bitcoin mining de toekomst van crypto vormt

Bitcoin mining is meer dan alleen het creëren van nieuwe BTC. Het is het fundament dat de blockchain veilig, transparant en betrouwbaar houdt.

Hoewel het proces hoge energie-eisen stelt en technische kennis vraagt, blijft het een onmisbaar onderdeel van de crypto-infrastructuur. De komende jaren zullen bepalend zijn voor hoe duurzaam en rendabel mining wordt, maar één ding is zeker: zonder miners zou Bitcoin niet bestaan.

Leren op Bitpanda

Bitpanda is de plek om meer vertrouwen en kennis op te bouwen. Of je nu net begint of je kennis wilt verdiepen, wij hebben de artikelen die je helpen om je kennis te vergroten en die je helpen om weloverwogen beslissingen te nemen.

Weet je niet waar te beginnen? Ontdek deze populaire artikelen:

FAQ

Veelgestelde vragen over Bitcoin mining

Hier beantwoorden we de meest gestelde vragen over Bitcoin mining.


Dit artikel wordt verspreid voor informatieve doeleinden en mag niet worden opgevat als een aanbod of aanbeveling. Het is geen investeringsadvies en kan dit ook niet vervangen. Bitpanda geeft geen verklaringen of garanties met betrekking tot de nauwkeurigheid en volledigheid van de hierin opgenomen informatie. Investeren brengt risico's met zich mee. Je kunt al het geld dat je investeert verliezen.